Trước vấn đề an toàn thực phẩm không được đảm bảo như hiện nay và để giữ gìn sức khỏe, nhiều người có ý định ăn chay (vẫn ăn trứng, sữa, chỉ không ăn thịt động vật) nhưng vẫn đang phân vân không biết liệu chế độ ăn này có tốt cho sức khỏe hay không? TS.BS Anthony Komaroff – Giáo sư y khoa tại Đại học Y Harvard (Mỹ), biên tập viên Bản tin Y tế của Đại học Harvard đã trả lời như sau:
– Ăn chay có tốt cho sức khỏe hay không còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố, đặc biệt là cách ăn. Thực đơn với phần lớn là rau, củ, quả, không có thịt động vật không phải lúc nào cũng “lành mạnh”. Chẳng hạn, ăn bánh pizza không thịt và bánh sandwich phô mai nướng cũng là ăn chay nhưng lại không có lợi như ăn các thực phẩm “của nhà trồng được”.
– Có thể khẳng định chắc chắn rằng chế độ ăn với nhiều rau, củ, quả an toàn và có chất lượng tốt sẽ cải thiện sức khỏe về lâu dài. Chế độ ăn chay lành mạnh bao gồm protein thực vật (đậu Hà Lan, rau bina, súp lơ xanh, cải Brussels và nhiều rau củ khác) và carbohydrates từ ngũ cốc nguyên hạt.
– Một số nghiên cứu gần đây đã cung cấp bằng chứng về lợi ích của chế độ ăn có nền tảng thực vật. Các nhà khoa học phát hiện ra rằng những người ăn chay có chỉ số khối cơ thể trung bình (BMI) thấp nhất, trong khi người ăn nhiều thịt có chỉ số BMI cao nhất. Thừa cân, béo phì làm tăng nguy cơ mắc đường type 2, bệnh tim và các bệnh mạn tính khác. Chế độ ăn chay còn giảm tổng thể nguy cơ mắc tất cả các bệnh ung thư so với chế độ ăn có thịt. Ngoài ra, có bằng chứng cho thấy ăn chay giúp giảm nguy có tử vong do mọi nguyên nhân.
– Tuy nhiên, các bằng chứng thu được hầu hết là từ nghiên cứu quan sát, tức là theo dõi nhiều người trong một thời gian dài. Các nhà khoa học thấy rằng những người ăn chay có sức khỏe tốt hơn nhưng không chứng minh được rằng chế độ ăn này là yếu tố làm cho sức khỏe tốt hơn.
– Một số nghiên cứu tương tự cũng chỉ ra rằng các yếu tố nguy cơ đối với bệnh tim, đột quỵ và đái tháo đường (như tăng huyết áp, cholesterol cao, đường huyết cao) cũng được kiểm soát tốt hơn khi áp dụng chế độ ăn chay. Cá nhân tôi cho rằng chế độ ăn giàu thực vật, đặc biệt là ăn chay và chế độ ăn Địa Trung Hải có lợi cho sức khỏe của con người.
– Nếu bạn muốn chuyển sang ăn chay, hãy thực hiện một cách từ từ bằng một bữa ăn chay mỗi tuần và tăng dần lên. Bữa ăn chay nên có đủ thành phần protein, chất béo và rau, củ, quả. Nguồn cung cấp protein và chất béo thực vật bao gồm quả bơ, bơ đậu phộng và các loại hạt.
– Một số loại thực vật chứa protein và chất béo, có thể đáp ứng cho cơ thể rất tốt: Quả bơ, dầu ô liu, bơ đậu phộng, hạt hạnh nhân, hạt óc chó, hạt hướng dương, đậu đen, trứng, sữa ít béo…
